Gospodarki całego świata zawsze wysoko ceniły złoto. Mimo że przy wydobyciu złota nie obowiązywały takie przepisy bezpieczeństwa i technologie pracy jak w nowoczesnych firmach, były one obecne w większości krajów jeszcze przed pojawieniem się żeglugi i lotnictwa. Na przestrzeni wieków monarchowie, piraci i kupcy nieustannie poszukiwali kolejnych złotych łupów, które mogliby zdobyć dzięki rabunkom, wysokim podatkom lub kolonizacji całych kontynentów.

Mimo że niektóre minerały są dziś cenniejsze od złota, nic nie dorównuje mu pod względem wszechstronności, prestiżu i wartości estetycznej. Platyna jest znacznie rzadsza i droższa od złota, ale ma mniej zastosowań przemysłowych. Ponadto, ponieważ dla niewprawnego oka wygląda jak srebro, większość ludzi nadal woli złote zegarki od platynowych.

Złoto ma urzekający żółty blask, który był przyczyną wojen, blokad handlowych i najbardziej dramatycznych zdrad w historii ludzkości. Choć wyjaśnienie każdego z nich z osobna wymagałoby napisania pracy doktorskiej, zawsze interesujące jest zbadanie, w jaki sposób ludzkość jako całość dała się uwieść potędze złota.

Jak w przypadku każdego badania dotyczącego historii świata, warto zacząć od samego początku. Jak to się stało, że złoto stało się tak cenne? W jaki sposób historia złota może stanowić wartość dodaną dla Ciebie jako profesjonalisty i konsumenta?

Spis treści

• Odkrycie złota
• Złoto w epoce kowalstwa
• Standard złota
• Złoto w XXI wieku
• Chcesz wiedzieć więcej o złocie?

Odkrycie złota

Historia złota sięga dalej niż piśmiennictwo czy garncarstwo, dlatego nie sposób określić, komu przypisać zasługę jego odkrycia. Różne kultury i religie zaczęły tworzyć mity na temat pochodzenia złota już w V wieku p.n.e. Chryzos, dziecko Zeusa w postaci ducha w mitologii greckiej, był odporny na uszkodzenia powodowane przez rdzę i mole, ale mógł bezgłośnie pożerać umysły ludzi, których myśli zamieszkiwał.

Legenda o Midasie pochodzi od króla, który rządził Grecją w VIII w. p.n.e. Jego królowa, Damodice, była królową. Jego królowa, Damodice, była wynalazczynią monet, a liczne opowieści zaczęły krążyć wokół tych dwojga nawet po tym, jak Grecja rozkwitła. W Odyseji i Iliadzie Homer postrzega złoto jako splendor bogów i oznakę ekstrawagancji wśród zwykłych ludzi.

Od dawna toczą się dyskusje na temat archeologicznego pochodzenia złota. Nie wiadomo, która starożytna cywilizacja jest odpowiedzialna za jego wzniosły status we współczesnej kulturze, ale większość historyków zgadza się, że późne hominidy po raz pierwszy znalazły złoto w płytkich strumieniach.

Zanim doszło do wytopu i metalurgii, ludzie weszli w posiadanie złota w jego naturalnym stanie: jako nieporęczne żółte bryłki. Wszyscy byli zachwyceni jego blaskiem i połyskiem, mimo że nie mogli go używać jako biżuterii, broni ani waluty. Czyste złoto jest bardzo odporne na starzenie i matowienie, dlatego większość złota z epoki hominidów przetrwała do dziś, żyjąc w smartfonach, komputerowych układach scalonych i zegarkach.

Złoto było obecne w wielu zakątkach świata, a wiele różnych plemion zaczęło go używać i handlować nim jeszcze przed powstaniem pierwszych rządów i gospodarek. Dla Inków, pierwotnych mieszkańców Ameryki Południowej, złoto było postrzegane jako łzy słońca. Kiedy w 1500 roku do ich brzegów przybyli hiszpańscy konkwistadorzy, zaczęli gromadzić duże ilości złota między rzeką Amazonką a pasmem górskim Andów, wiedząc, że złoto jest tym, czego szukają kolonizatorzy.

Złoto w epoce kowalstwa

Ludzkość zawsze uważała złoto za przedmiot wartościowy, nawet przed wynalezieniem waluty. Dziesiątki tysięcy lat temu ludzie zaczęli tworzyć narzędzia z miedzi i żelaza, ale złoto jest najstarszym metalem, który nie potrzebował ognia, młota i formy, by stworzyć cokolwiek. Żelazo, miedź i większość innych metali występuje w postaci rud, których wytop wymaga czasu i energii.

Złoto występuje w postaci naturalnie plastycznej, co czyni je najłatwiejszym w obróbce metalem. Jego użyteczność wzrosła dwukrotnie, gdy ludzie odkryli, że mogą łączyć dwa lub trzy metale w jedno narzędzie. Wielu bogów z mitologii egipskiej, rzymskiej i greckiej miało włócznie, miecze i zbroje wykonane ze złota, a wielu starożytnych monarchów zaczęło brać z nich przykład.

W czasach starożytnych marne ilości złota, które rządy i firmy handlowe mogły wydobywać, stawały się idolami, świątyniami i świętymi przedmiotami. Bogaci ludzie i urzędnicy zaczęli później wytwarzać wazy, puchary, talerze i biżuterię, gdy złota było pod dostatkiem, ale aż do 700 r. p.n.e. nie słyszano o przekształcaniu go w walutę. Damodice były odpowiedzialne za produkcję pierwszych złotych monet, ale kupcy lidyjscy zaczęli wprowadzać je do powszechnego użytku.

Gdy złoto stawało się coraz cenniejsze i wszechobecne, królestwa Starego Świata zaczęły toczyć wieloletnie wojny, w wyniku których miasta były dziesiątkowane. Jeńcy wojenni, przestępcy i niewolnicy byli wysyłani do kopalni złota, aby wydobywać cenne kruszce. Te starożytne wojny nie zawsze toczyły się o walutę - w większości przypadków chodziło o religię i ziemię - ale złoto było głównym czynnikiem umożliwiającym tym królestwom coraz ostrzejszą walkę między sobą.

Gdy inżynierowie zaczęli doskonalić techniki metalurgiczne, złoto na stałe zagościło w światowej walucie. Złotnicy ze starożytnego Egiptu stworzyli sykl, który był stopem jednej trzeciej srebra i dwóch trzecich złota. Stał się on podstawową jednostką monetarną na Bliskim Wschodzie.

Rzymianie mieli aurum, od którego pochodzi chemiczny symbol złota, a który później stał się podstawą funta, szylinga i pensa używanych dziś w Wielkiej Brytanii.

Standard złota

W miarę jak złoto stawało się coraz mocniej obecne w światowych walutach, wiele krajów zaczęło opierać swoje monety na ilości złota, jaką dany kraj był w stanie wyprodukować. W latach 1600. wielu Anglików miało domowe mennice, w których oznaczali swoje złote monety procentem czystego złota, jaki w nich znajdował się. Jednak w wyniku tej praktyki zaczęto produkować monety o nieregularnych kształtach, co czasami pozbawiało je jakiejkolwiek wartości jako prawny środek płatniczy.

Wielka rewindykacja z 1696 roku była próbą rządu angielskiego zachowania wartości brytyjskiej waluty w kraju i za granicą, ale była to próba nieudana. Dało to jednak początek wczesnym argumentom na rzecz pieniądza papierowego, bardziej zorganizowanego sposobu handlu, który nie ujrzał światła dziennego aż do ostatnich dni I wojny światowej.

Amerykanie zaczęli stosować pieniądz papierowy wcześniej niż Brytyjczycy, ale jego wartość była uzależniona od zdolności USA do produkcji złota. W czasach standardu złota każdy mógł pójść do banku i wymienić papierowe pieniądze na określoną ilość złota. Standard złota dawał ludziom pewność, że wartość ich pieniędzy nie zależy od zdolności danego kraju do spłaty długów, jego pozycji międzynarodowej czy tysiąca innych rzeczy, których nie rozumieją, ale wyłącznie od jego zdolności do produkcji złota.

Jednak po I wojnie światowej rządy w Europie były w rozsypce, a sojusze międzynarodowe zaczęły się zmieniać, co doprowadziło do ekonomicznego zawieszenia na całym świecie. Wiele krajów było zadłużonych, a produkcja złota zaczęła spadać, ponieważ większe kraje zaczęły czerpać zyski z wojny. Dolar amerykański i funt brytyjski stały się światowymi walutami rezerwowymi, a ludzie zaczęli gromadzić je bardziej niż złoto.

W 1934 roku Stany Zjednoczone sztucznie podniosły cenę złota z około 20 dolarów za uncję do 35 dolarów za uncję, aby wyjść z zapaści rynkowej. Kraje sąsiednie zwróciły na to uwagę i sprzedały USA większość swojego złota w zamian za zastrzyk gotówki, co spowodowało gwałtowny spadek wartości dolara. Do końca II wojny światowej wszystkie kraje zachodnie zaczęły odwoływać się do dolara jako źródła wartości swoich pieniędzy, ponieważ USA wydrenowały swoje rezerwy złota, aby się odbudować.

Złoto w XXI wieku

Dziś standard złota jest w stanie spoczynku, a żaden kraj nie używa złota ani srebra jako waluty. Metal szlachetny nadal jest obecny w wielu aspektach naszego życia, ponieważ coraz częściej znajduje zastosowanie w przemyśle i handlu. Prawie 80% wydobywanego złota wykorzystuje się do produkcji ozdób domowych, zegarków i biżuterii, ale pozostałe 20% ma niemal nieograniczoną liczbę innych zastosowań.

Producenci elektroniki używają złota do tworzenia styków przekaźników, listew łączących i połączeń lutowanych ze względu na wysoką przewodność i odporność na korozję tego minerału. Złoto jest obecne w Twoich smartfonach, GPS-ach, kalkulatorach i telewizorach. Ponadto lekarze i dentyści używają złota do wypełniania ubytków w zębach, leczenia nowotworów metodami radioaktywnymi oraz w procedurach diagnostycznych.

Chcesz wiedzieć więcej o złocie?

Ludzie uganiają się za złotem od tysięcy lat. Jednak co jakiś czas ukazują się książki, w których można znaleźć odpowiedzi na odwieczne pytania: "Jak złoto stało się cenne?", "Jaki jest jego związek z człowiekiem?" oraz "Co sprawia, że ten żółty minerał jest tak cenny?".

Jeśli chciałbyś dowiedzieć się więcej o historii złota i o tym, jak możesz stać się jej częścią, znajdź Partnera Gold IRA już dziś na stronie learnaboutgold.com. Przeczytaj setki artykułów o tym, jakie znaczenie ma złoto w dzisiejszych czasach i jak inwestować w ten metal szlachetny, zaglądając do sekcji naszych blogów. Rozwiąż nasz quiz o złocie i dowiedz się, jak złoto może Ci się dziś przydać.